Nowy raport: Jak sektor gastronomiczny może pomóc Polsce osiągnąć cele recyklingu UE

Eksperci z Instytutu INNOWO, branży odpadowej i akademickiej opublikowali kompleksowy raport pokazujący, jak zmiana podejścia do odpadów z restauracji i hoteli może być kluczem do spełnienia unijnych wymagań dotyczących recyklingu. Dokument przedstawia konkretne rozwiązania dla sektora HoReCa i wskazuje na ogromny niewykorzystany potencjał polskich bioodpadów.

Wyzwanie: 65% recyklingu do 2035 roku

Polska stoi przed poważnym wyzwaniem – do 2035 roku musi osiągnąć poziom recyklingu odpadów komunalnych na poziomie co najmniej 65%. Tymczasem w 2022 roku udało się spełnić wymagania jedynie o 1,7% powyżej minimum, a wymogi stale rosną. Jednocześnie poziom składowania musi spaść do maksymalnie 10%, podczas gdy obecnie aż 60% odpadów komunalnych stanowią odpady zmieszane.

Matematyka jest prosta – bez gruntownej zmiany strategii grożą nam wysokie kary za niespełnienie unijnych wymogów. Największym problemem pozostaje frakcja organiczna, która stanowi ponad 35% wszystkich odpadów komunalnych, a często trafia na składowiska zamiast być wykorzystywana do produkcji biogazu i nawozów organicznych.

Sektor HoReCa: niewykorzystany potencjał

Raport skupia się na sektorze gastronomicznym i zbiorowego żywienia (HoReCa – Hotels, Restaurants, Catering), który generuje znaczące ilości odpadów kuchennych. Eksperci wskazują na kluczowy problem systemowy: resztki żywnościowe z gastronomii najczęściej trafiają do odpadów komunalnych, zamiast być klasyfikowane zgodnie z unijnymi przepisami weterynaryjnymi.

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, odpady gastronomiczne powinny być traktowane jako Produkty Uboczne Pochodzenia Zwierzęcego kategorii 3 (PUPZ kat. 3). Takie podejście pozwala na:

• Wyłączenie z frakcji zmieszanych – automatycznie wpływa pozytywnie na poziom recyklingu
• Bezpieczne przetworzenie – resztki mogą zostać wykorzystane do produkcji biomasy, biogazu i nawozów organicznych
• Lepsze wykorzystanie obiegu zamkniętego – odpady stają się surowcem zamiast problemem

Konkretne korzyści dla wszystkich

Dla sektora gastronomicznego

Selektywna zbiórka resztek kuchennych oznacza czyste, zdezynfekowane pojemniki regularnie odbierane przez wyspecjalizowane firmy, co gwarantuje bezpieczeństwo i higienę w restauracjach. Dodatkowo poprawia wizerunek lokalu jako przestrzeni dbającej o standardy higieniczne i działającej zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej

System przyczynia się do zmniejszenia ryzyka epidemiologicznego, w tym eliminacji zagrożeń związanych z rozwojem gryzoni i insektów. Kontrola umów na odbiór PUPZ kat. 3 może odbywać się podczas rutynowych wizyt bez dodatkowego obciążenia dla inspektorów.

Dla środowiska i społeczeństwa

Wprowadzenie selektywnej zbiórki przynosi znaczącą redukcję masy odpadów trafiających na składowiska, zwiększenie poziomu odzysku i recyklingu oraz wykorzystanie frakcji organicznej do produkcji biogazu i nawozów organicznych.

Wzorce europejskie

Raport przywołuje przykłady krajów, które skutecznie rozwiązały problem gospodarowania bioodpadami. Niemcy już od 2015 roku mają obowiązkową selektywną zbiórkę bioodpadów, a od 2017 roku przedsiębiorcy muszą oddzielnie zbierać różne frakcje odpadów. Austria również posiada podobny system dostosowany do regionów.

Różnice w UE są ogromne – ilość selektywnie zbieranych bioodpadów waha się od 28 kg do 328 kg na osobę rocznie. Polska niestety znajduje się w grupie państw z najmniej rozwiniętym systemem – selektywna zbiórka wynosi 52 kg lub mniej na mieszkańca rocznie.

Kluczowe rekomendacje

Eksperci wskazują, że rozwiązanie problemu nie wymaga nowych przepisów, a jedynie prawidłowe zastosowanie i egzekwowanie już obowiązujących regulacji. Kluczowe działania to:

• Egzekwowanie obowiązku selektywnej zbiórki PUPZ kategorii 3 w sektorze HoReCa przy wsparciu Sanepidu
• Rekomendacje ministerstw w przedmiocie wydzielenia frakcji organicznej z sektora HoReCa ze strumienia odpadów komunalnych
• Umowy B2B gwarantujące odbiór i zagospodarowanie resztek z gastronomii w wyspecjalizowanych instalacjach
• Wspólne stanowisko resortów odnośnie kwalifikacji resztek gastronomicznych jako PUPZ kat. 3

Potencjał do wykorzystania

Potencjał biogazowy frakcji organicznej w Polsce szacowany jest na około 150-175 milionów metrów sześciennych metanu rocznie. To ogromne źródło zarówno węgla organicznego, jak i energii odnawialnej, które obecnie jest marnowane.

Jak podkreślają autorzy raportu, czas na decyzję – albo wprowadzimy realne zmiany w gospodarce odpadami, albo za kilkanaście lat zapłacimy za brak działań dosłownie i w przenośni.

Pobierz pełny raport TUTAJ: Raport Innowo_FINAL

Raport został przygotowany przez ekspertów INNOWO we współpracy z przedstawicielami branży gospodarki odpadami i sektora gastronomicznego.